Подготовката на оваа анализа е дел од напорите на ЕСЕ за подобрување на пристапот до правда за жените што претрпеле семејно насилство. Основна цел на оваа анализа е да се утврди состојбата со досудувањето и плаќањето на издршката за децата, односно дали досудената издршка e е доволна за потребите на децата по разводот или разделбата и дали истата се плаќа од страна на сторителите на семејно насилство.

Оваа анализа е подготвена врз основа на искуствата на 30 жени кои претрпеле семејно насилство кориснички на услугите на Центарот за правна помош кои во 2023 година се обратиле за правен совет и поддршка за решавање на проблемот со издршката за децата по разводот или разделбата. Основа за подготовка на анализата е прашалник составен од 78 прашања поделени во три главни области:

  • демографски податоци и карактеристиките на двајцата родители што се важни за утврдување на висината на издршката, како што се работниот статус, имотната состојба, обврските за издржување на други членови на семејството и други;
  • податоци поврзани со разводот или разделбата, текот и епилогот на судската постапка за определување на издршката, задоволството од досудената издршка и дејствијата кои ги преземаат жените во случај на неплаќање на издршката;
  • податоци за трошоците на жените и условите за живот на децата пред и по разводот или разделбата, како основа за утврдување дали висината на досудената издршка овозможува задоволување на едукативните, рекреативни, воннаставни и други потреби на децата.

Ова претставува трет документ од ваков тип што обезбедува податоци за различни прашања кои се од значење при определувањето на издршката за децата. Наодите од оваа анализа ги користиме за нагласување на потребата за подобрување на судската практика за досудување на издршката во согласност со потребите на децата, како и воспоставување на ефективен механизам за наплата на неплатената издршка.

Наодите покажуваат дека постои значителен јаз меѓу реалните потреби на децата и поддршката што реално се добива преку судска издршка. Жените, како главни носители на родителските и финансиските одговорности, често се приморани да ги покриваат сите трошоци сами, при што издршката од поранешниот партнер или не постои, или е нередовна и недоволна.

Истражувањето служи како основа за креирање на конкретни препораки за институционални подобрувања – од пресметка и наплата на издршката, до воведување системска поддршка за еднородителските семејства. Во контекст на правата на детето и социјалната правда, потребно е итно редизајнирање на системот со цел да се обезбеди достоинствен и еднаков почеток за секое дете, без оглед на брачниот статус на неговите родители.

Повеќе…

Издршката на децата: Дали досудената издршка ги задоволува потребите на децата?